H παρακμή του Τύπου

Δυσάρεστη ήταν η έκπληξη που μου προκάλεσαν οι κυκλοφορίες των εφημερίδων, τις οποίες έπειτα από πολύ καιρό αναζήτησα.

Είμαι <παιδί> του τύπου, επαγγελματικό <γέννημα και θρέμμα> του έντυπου τύπου, των εφημερίδων και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία στις εφημερίδες και στην πορεία τους, που βέβαια έχει άμεση σχέση με την πορεία του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, με την ελευθεροτυπία, τη δημοκρατία, την άνετη και ελεύθερη διακίνηση ιδεών και απόψεων και, εν πάση περιπτώσει, με την ίδια τη ζωή όλων ημών των δημοσιογράφων παλιών και νέων, εν ενεργεία και συνταξιούχων, αλλά πάντοτε μαχίμων και πάντοτε ενεργών δημοσιογραφικά, όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, πέρα για πέρα, γιατί, όπως έχω πει επανειλημμένως και επαναλαμβάνω τώρα, οι δημοσιογράφοι δεν παροπλίζονται, ούτε και αποστρατεύονται.

Παραμένουν ισοβίως δημοσιογράφοι... 

Αξιοσημείωτη είναι οπωσδήποτε και η θητεία μου στον ηλεκτρονικό τύπο, στο δημόσιο ραδιόφωνο, με μόνη τη διαφορά πως την όλη μου επαγγελματική σταδιοδρομία, έχουν σημαδέψει ο καθεαυτού τύπος, ο έντυπος τύπος, οι εφημερίδες, η μυρωδιά, το... άρωμα θα έλεγα του τυπογραφικού μελανιού και του ανθυγιεινού αντιμονίου!

Είμαι, επαναλαμβάνω, αφοσιωμένο παιδί του... χειρογράφου, της σελιδοποίησης, του τυπογραφείου με το παραδοσιακό μάρμαρο, των λινοτυπικών μηχανών που τώρα παραχώρησαν τη θέση τους στη φωτοσύνθεση, διώχτηκαν από την φωτοσύνθεση, και των παλιών πιεστηρίων...

Γνώρισα εφημερίδες μικρές, μέτριες και υψηλής κυκλοφορίας, ανάλογα με τις πολιτικές τους τοποθετήσεις και το δημοσιογραφικό <προϊόν> που πρόσφεραν στο αναγνωστικό κοινό.

Γνώρισα και δούλεψα σε αρκετές απ’ αυτές τις εφημερίδες, όπως γνώρισα και τον τρόπο λειτουργίας τους, τους στόχους τους και κυρίως την οικονομική τους κατάσταση, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ήταν καθόλου ανθηρή, με άμεσες επιπτώσεις στα... δικά μας οικονομικά, στα οικονομικά των λειτουργών τους.

Γνώρισα ακόμη και δούλεψα σε εφημερίδες ημερήσιες και εβδομαδιαίες, με κυκλοφορίες μεγάλες, ιλιγγιώδεις για τη χώρα μας και την εποχή τους, με εσωτερική λειτουργία απόλυτα δημοκρατική, αμοιβές αξιοπρεπείς και καλή μέχρι άψογη μεταχείριση του προσωπικού τους, γενικώς.

Τώρα, με θλίψη, όχι μόνο για το χάλι του τύπου, αλλά και για τον αντίκτυπό του, τις συνέπειες του στη δημοσιογραφική οικογένεια και την ελευθεροτυπία, διαπιστώνω μια απίστευτη και άνευ προηγουμένου πτώση των κυκλοφοριών και, κατ’ επέκταση, ασφαλώς των διαφημίσεων και γενικώς των εσόδων του έντυπου τύπου. Πρόκειται για παράπλευρες απώλειες. Πρόκειται για στέρεψη των αιμοδοτικών πηγών των εφημερίδων, η οποία προφανώς, ελάχιστα ενδιαφέρει τους περισσότερους μεγιστάνες εκδότες τους που στοχεύουν σε άλλες καταστάσεις, σε άλλα συμφέροντα…

Οι τωρινές κυκλοφορίες των εφημερίδων θα ήταν δυνατόν να συγκριθούν με αυτές των επαρχιακών πόλεων, άλλων εποχών.

Θυμάμαι, πριν από κάποιες δεκαετίες, την δεκαετία του 1970 ή πιθανόν του 1980, στη μεγάλη αθηναϊκή εφημερίδα που τότε εργαζόμουν, ανοίγαμε σαμπάνιες για να γιορτάσουμε το <σπάσιμο του κυκλοφοριακού φράγματος> των 100-110.000 φύλλων μόνο στην Αθήνα και τον Πειραιά. Άλλα τόσα περίπου στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Τώρα ο αθηναϊκός τύπος που βρίσκεται από πλευράς κυκλοφορίας;

Βρίσκεται σε χάλι απερίγραπτο!

Η πρώτη σε κυκλοφορία ιστορική εφημερίδα πουλάει πανελλαδικά 28-30.000 φύλλα ημερησίως και οι άλλες βρίσκονται πολύ πιο κάτω με μερικές να έχουν κυκλοφορία 200,300,500 φύλλων ημερησίως, όσα δηλαδή αγοράζουν οι αρχές για την ενημέρωσή τους!!

Άλλες πάλι, πρώην μεγάλες και ιστορικές εφημερίδες, δεν δίνουν στη δημοσιότητα το κυκλοφοριακό τους δελτίο για να μην αποκαλυφθεί η κατρακύλα τους.

Μόνο οι κυριακάτικες εκδόσεις και για να κυριολεκτήσω, οι τέσσερις πρώτες απ’ αυτές, έχουν κυκλοφορία από 150.000 φύλλα η πρώτη μέχρι περίπου 100.000 η τέταρτη, παρά τις πλούσιες προσφορές τους σε δίσκους, δισκάκια, βιβλία και ο,τιδήποτε άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.

Οι υπόλοιπες κυριακάτικες; Από 28.000 μέχρι 1.200-1.300 φύλλα..

Με άλλα λόγια, οι περισσότερες δεν καλύπτουν ούτε την αξία του χαρτιού που τυπώνονται.

Τα αίτια ας αναζητηθούν πρωτίστως στους ίδιους τους εκδότες, οι περισσότεροι από τους οποίους χρησιμοποιούν τον τύπο σαν εργαλείο για την εξυπηρέτηση των διαπλεκομένων συνήθως συμφερόντων τους, πράγμα που έχει γίνει αντιληπτό από το αναγνωστικό κοινό, το οποίο δεν τρώει πλέον κουτόχορτο, διότι γνωρίζει καταστάσεις και έχει πάψει να θεωρεί όργανό  του τον αλλοτριωμένο τύπο.

Είναι όμως και ο λεγόμενος ηλεκτρονικός τύπος, τηλεόραση, ραδιόφωνο και τώρα το διαδίκτυο που οδηγούν τον έντυπο τύπο στο γκρεμό, στην καταστροφή, χωρίς ασφαλώς και ο ηλεκτρονικός να μπορεί να θεωρηθεί αθώα περιστερά για τα συμφέροντα των αφεντικών του, πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά.

Εσχάτως το διαδίκτυο θεωρείται και είναι ασφαλές και ανέξοδο καταφύγιο μεγάλης μερίδας του τύπου και διαφόρων άλλων ηλεκτρονικών εκδόσεων, το οποίο πληρώνει με μεροκάματα πείνας τους λειτουργούς της κατηγορίας αυτής και απαλλάσσει από το αγγελιόσημο, την οιονεί αυτή εργοδοτική εισφορά, τους… εξυπνάκηδες επιχειρηματίες εργοδότες.

Αθώα θύματα της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί και επικρατεί στον τομέα του τύπου, είναι:

1. Οι λειτουργοί του τύπου (δημοσιογράφοι και λοιποί υπάλληλοι) που ήδη σε πολλές περιπτώσεις μένουν απλήρωτοι η κακοπληρώνονται με παράνομες και εκβιαστικές απειλές για απολύσεις.

2.Η σωστή, ελεύθερη και έντιμη διακίνηση των ιδεών και των απόψεων.

3.Η προβολή και η ανάδειξη των λαϊκών συμφερόντων και διεκδικήσεων.

4.Η ελευθεροτυπία και αυτή η ίδια η δημοκρατία.

Το μέλλον είναι αβέβαιο για να μην πω ζοφερό για τον έντιμο τύπο και τους λειτουργούς του.

Φοβούμαι ότι σύντομα θα υπάρξει αδυναμία για την προβολή και ανάδειξη των ζωτικών θεμάτων που αφορούν τη χώρα και το λαό μας.

Μακάρι να διαψευσθώ...