Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου 2010

Ο τύπος

Είμαι δημιούργημα, παιδί των εφημερίδων, του πραγματικού τύπου, του έντυπου τύπου.

Έγινα δημοσιογράφος στις εφημερίδες και μάλιστα σε πολύ δύσκολες και σκληρές εποχές, πολύ φτωχικές για τους δημοσιογράφους, ακόμη και για τους παλιούς, ακόμη και για τις «φίρμες» και βέβαια, πολύ περισσότερο για τους νέους, τους μαθητευόμενους, τους «ανθυποδημοσιογράφους» κατά τον σεβαστό μου, τον μεγάλο Γιάννη Καψή. Οι νέοι, χωρίς υπερβολή, εστερούντο πολλά για να μην πω πεινούσαν.

Ήταν το καλοκαίρι του 1950, πριν από 60 (εξήντα) χρόνια και 3 – 4 μήνες, όταν νεαρός, έφηβος 18 χρόνων, μπήκα στην δημοσιογραφία με πολλές φιλοδοξίες, πολλά όνειρα, πολλή όρεξη για δουλειά και με… τσέπες άδειες, χωρίς ούτε τα ναύλα μου!

Παιδί για όλες τις βοηθητικές δημοσιογραφικές δουλειές τότε, στον «Φιλελεύθερο» (απογευματινή εφημερίδα φιλική προς τον Πλαστήρα).

Για ένταξη των νεαρών στο μισθολόγιο, ούτε συζήτηση δεν μπορούσε να γίνει, μόνο που και που κάποιο χαρτζιλίκι με απόδειξη, όπως την εποχή εκείνη ονομάζαμε τα τωρινά «μπλοκάκια».

Οι νέοι, οι μαθητευόμενοι, οι βοηθοί, πρώτοι στη δουλειά, ώρες ατέλειωτες. Δουλειά το πρωί, από τα ξημερώματα και το απόγευμα μέχρι το βράδυ, με αμοιβή την αγάπη μας για το επάγγελμα – λειτούργημα, το οποίο, όσους αντέξαμε, μας αντάμειψε δεκαετίες αργότερα με μισθούς ικανοποιητικούς θα έλεγα που όμως δεν θα μπορούσαν να συγκριθούν με τις απολαβές κάποιων τωρινών συναδέλφων, των ηλεκτρονικών ΜΜΕ και της ΕΡΤ της προηγούμενης περιόδου, η διοίκηση της οποίας… πρόσφερε στον εαυτό της και στους ευνοούμενους της, τεράστια ποσά από τα χρήματα του λαού. Γι’ αυτά όμως τα κατορθώματα, τον λόγο έχει η δικαιοσύνη.

Οι δικές μας γενιές και ασφαλώς οι παλαιότερες δούλεψαν σκληρά και με αυταπάρνηση, για να στηρίξουν τον τύπο και να μπορέσουν οι εφημερίδες να σταθούν στα πόδια τους.

Και πράγματι υπήρξαν εποχές που ο τύπος, οι εφημερίδες, γνώρισαν κάποιες καλές ημέρες, πολύ καλύτερες από τις σημερινές που παρατηρούνται συρρικνώσεις των κυκλοφοριών, ανυποληψία σε ορισμένες, σε λίγες περιπτώσεις, κυρίως λόγω εξυπηρέτησης από έντυπα άλλων συμφερόντων διαπλεκομένων και οικονομικών επιδιώξεων.

Επίσης, υπάρχουν έντυπα που επιμένουν στην προβολή και υποστήριξη πολιτικών κομματικών θέσεων καταδικασμένων παγκοσμίως, οριστικά και αμετάκλητα.

Μάχονται την διαφάνεια και οι σκουριασμένες δογματικές ιδέες, καθώς και λαϊκισμοί που προσπαθούν να προωθήσουν, μόνον θυμηδία αν όχι καγχασμούς προκαλούν στο αναγνωστικό κοινό που βεβαίως, τα εγκαταλείπει.

Πρόκειται για τα «παπαγαλάκια» του τύπου που μονότονα μας λένε τα ίδια πράγματα σα να αναπαράγουν αντίγραφα της ίδιας μαγνητοταινίας!

Υπάρχει και η κρίση εμπιστοσύνης στις σχέσεις του τύπου με το αναγνωστικό του κοινό, η οποία άρχισε την εποχή της αποστασίας για να συνεχισθεί, σε δεύτερη φάση, περίπου 15 χρόνια αργότερα με τις άδικες και κακόβουλες επιθέσεις και αισχρές κατηγορίες εναντίον του Ανδρέα Παπανδρέου που τον χαρακτήριζαν έμμεσα αλλά και άμεσα, κλέφτη ακόμη και φιλικές προς το ΠΑΣΟΚ εφημερίδες.

Οι αισχρές, επαναλαμβάνω, αυτές κατηγορίες κατέρρευσαν στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο που δίκασε «ωσεί παρόντα» τον Ανδρέα και αυτοί που τις είχαν εκτοξεύσει κατάπιαν… τα σάλια τους και ξανάρχισαν να «γλείφουν» τον μεγάλο πολιτικό, ο οποίος εκλήθη και πάλι από τον λαό, στην εξουσία!

Παρασπονδίες μερίδας του τύπου υπήρξαν και την εποχή που εμφανίσθηκε στην πολιτική σκηνή ο Παπάγος, στον οποίο… πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους καθαρά δύο παραδοσιακά δημοκρατικές κεντρώες εφημερίδες (ο ιδιοκτήτης της μιας μου εξομολογήθηκε ότι το τίμημα ήταν η αγορά από τον «Συναγερμό» 5.000 φύλλων ημερησίως!) και εμμέσως μια τρίτη, οι οποίες ωστόσο σχετικά σύντομα, υπό την πίεση του αναγνωστικού τους κοινού που τις εγκατέλειπε επανήλθαν στον δημοκρατικό δρόμο.

Όλα αυτά, μαζί με την αλματώδη ανάπτυξη των ηλεκτρονικών ΜΜΕ (ραδιόφωνο, τηλεόραση και εσχάτως διαδίκτυο) και η πολυφωνία που χαρακτηρίζει τα μέσα αυτά, τα οποία προσφέρουν θα έλεγα σφαιρική και πολύπλευρη ενημέρωση, στο μέτρο βέβαια που επιτρέπουν τα συμφέροντα των ιδιοκτητών τους, έπληξαν και πλήττουν τον γραπτό τύπο. Όσον αφορά την κρατική ΕΡΤ, μέχρι και πριν από λίγους μήνες, επί της παλαιάς διοικήσεως της, κουμάντο έκαναν οι «οικονομισάριοι» που «τσέπωναν» τεράστια ποσά, χρήματα του ελληνικού λαού και ήδη έχουν πάρει σειρά για να δώσουν λόγο στη δικαιοσύνη.

Προέρχομαι, όπως έχω προαναφέρει, από τις εφημερίδες και πιστεύω πως οι δημοσιογράφοι γίνονται και ωριμάζουν στις εφημερίδες.

Οι εφημερίδες γεννούν δημοσιογράφους, χωρίς αυτό να σημαίνει πως και στα άλλα ΜΜΕ δεν είδαμε και δεν βλέπουμε άξιους, ικανούς συναδέλφους.

Προέρχομαι από τις εφημερίδες και δεν εγκατέλειψα τις εφημερίδες ούτε ένα λεπτό μέχρι την συνταξιοδότησή μου αν και παράλληλα δούλεψα για περίπου δύο δεκαετίες ως συντάκτης, υπεύθυνος και προϊστάμενος ύλης και αρχισυντάκτης, στο κρατικό ραδιόφωνο.

Η εφημερίδα είναι η μάνα και το λίκνο των νέων δημοσιογράφων και η πέννα, το στυλό, είναι το εργαλείο και η περιουσία τους!

Δυστυχώς, στην εποχή μας οι εφημερίδες και τα περιοδικά συρρικνώνονται και πολλά έντυπα πνίγονται στα χρέη.

Η κατάσταση αυτή, η κακοδαιμονία του τύπου, ουσιαστικά αποτελεί πλήγμα για την δημοσιογραφία στο σύνολό της, για το λειτούργημα των δημοσιογράφων, διότι απλούστατα την εφημερίδα δεν μπορεί ούτε θα μπορέσει να αντικαταστήσει ούτε το ραδιόφωνο, ούτε η τηλεόραση, ούτε το διαδίκτυο.

Ας ελπίσουμε ότι η κρίση στον έντυπο τύπο δεν θα φθάσει σε οριακά σημεία, αντίθετα δε θα υπάρξει κάποια βελτίωση της κατάστασης, προς όφελος όχι μόνον του δημοσιογραφικού κόσμου, αλλά και της κοινής γνώμης, των ελλήνων πολιτών, κυρίως δε της δημοκρατίας μας.